Naast andere digitale innovaties heeft ook de robotica sinds geruime tijd haar intrede gedaan in de gezondheidssector. Robots verlenen hun diensten in zorginstellingen aan logistieke afdelingen, maar worden ook ingezet aan de zijde van artsen, patiënten en bezoekers. Over het algemeen vallen er vier specifieke toepassingsdomeinen te onderscheiden.
TRANSPORTROBOTICA
Veel ziekenhuizen kiezen vandaag voor gerobotiseerde transportoplossingen. Daarmee kunnen ze uiteenlopende zaken transporteren tussen het logistieke centrum en de verschillende ziekenhuisafdelingen (was, maaltijden, supplies, medicamenten, …). Er bestaan diverse technologieën en deze worden aangepast aan de volumes en de werkdruk. We kunnen onder meer pneumatische buizen vermelden en het systeem van automatisch geleide voertuigen.
SERVICEROBOTICA
Deze categorie wordt geïnspireerd door de industriële wereld. Men vindt er het principe van de montageband terug dat wordt gehanteerd in fabrieken. In dit geval gaat men over tot de automatisering van de labo’s voor medische biologie. De herhaalde handelingen in het kader van bandwerk worden op consequente wijze beperkt; tegelijk worden snelle en betrouwbare resultaten gegarandeerd. Het systeem leidt tot schaalvoordelen en kostbare tijdwinst. Deze automatisering impliceert echter een herziening van alle bestaande workflows.
CHIRURGISCHE ROBOTICA
Hier moet men een onderscheid maken tussen computer-geassisteerde chirurgie en gerobotiseerde chirurgie. De eerste ondersteunt de chirurg bij de chirurgische handelingen. Tot de voordelen behoort onder meer de precisie bij de plaatsing van bepaalde protheses. De tweede voert de technische handeling zelf uit. De robot wordt op afstand gemanipuleerd door de chirurg. Deze robots worden hoofdzakelijk ingezet bij hartchirurgie, digestieve chirurgie en prostaatoperaties (wegneming). Dankzij 3D-beelden met een erg hoge definitie zijn Da Vinci en Rosa in staat om met hun armen op uiterst precieze wijze de chirurgische handelingen van hun gids te reproduceren. Deze technologische stap vooruit dankt zijn succes aan de recentste vorderingen op het gebied van medische beeldvorming. Hij kadert perfect in de ontwikkelingslogica van de micro-invasieve chirurgie. De pijn en de post-operatieve trauma’s van de patiënt worden aanzienlijk verminderd en diens herstel wordt versneld.
HUMANOÏDE ROBOTICA
Humanoïde robotica zal metterijd wellicht in de plaats komen van onze interfaces met het toetsenbord, de muis en het scherm. Er kunnen verschillende taken aan worden uitbesteed: service, samenwerking, gezelschap. Het gebruik van een humanoïde robot om een kind af te leiden tijdens een complexe of uitermate stresserende zorghandeling is een uitstekend idee. Sommige ziekenhuizen hebben reeds een « Proof Of Concept » opgestart voor dit type van gebruik. In rusthuizen of in het kader van thuishospitalisatie detecteert de robot valpartijen, helpt hij bij de revalidatie en zorgt hij voor ontspanning. Dit passieve toezicht biedt de meest kwetsbare groepen een glimlach, troost en ondersteuning. De inzet van humanoïde robots in het kader van hulp bij een therapeutische behandeling zal geleidelijk tot stand komen via gebruikscases, ontwikkeld door en voor artsen. Op basis van een menselijk script zal de robot actie ondernemen en de arts bijstaan.
We kunnen de maturiteit van de huidige humanoïde robotica vergelijken met de micro-informatica van de jaren ’80. Het is belangrijk om haar positionering in het ecosysteem van de ziekenhuizen in kaart te brengen en tevens de bijbehorende uitdagingen vanuit ethisch, psychologisch, wettelijk en cultureel oogpunt. De kans is groot dat de evolutie van de telecommunicatietechnologieën, gekoppeld aan artificiële-intelligentieplatformen, de integratie van deze robotica in onze maatschappij zal versnellen en haar “menselijker” zal maken. De patiënt moet echter steeds centrale aandacht blijven genieten en het grote doel blijft een verbetering van zijn verzorging en begeleiding. Waarom zou dat niet kunnen met behulp van een humanoïde robot?
Laurent Casu is directeur van de Medical Business Unit en reeds 24 jaar actief binnen Econocom BeLux. Hij is verantwoordelijk voor het ecosysteem van de gezondheidzorg en voor de ontwikkeling en integratie van vernieuwende oplossingen in samenwerking met erkende partners. Hij informeert ziekenhuizen per geval over de beste technologische en digitale oplossingen. Hij neemt deel aan het design van projecten voor digitale transformatie. Hij definieert en coördineert de ingebruikneming en integratie in bestaande of toekomstige infrastructuren. Hij begeleidt de medische teams bij de opleiding in nieuwe tools en gebruiksprocedures. Zijn belangrijkste aandachtsgebieden: onthaaldiensten, klinische en mobiliteitsdiensten, digitale operatiekwartieren en geolokalisatie.
Overweegt u een project in robotics? Vul dan dit formulier in.
